Puzzle do „portretu” zbiorowego kielczan („Okruchy historii – kolekcja Stanisława Piotrowicza”, Piotr J. Starzyk, „Kaplica Ogrójcowa w Kielcach”, Krzysztof Myśliński, „Żydowski dom modlitwy Herszla Zagajskiego”)

Piotr Kardyś

("Projektor" - 4/2015)

Zbiór Stanisława Piotrowicza obejmuje polskie symbole wojskowe i państwowe, dokumenty, fotografie, militaria. Jak zauważają autorzy wystawy Muzeum Historii Kielc – są to raczej pamiątki historyczne, które stanowiły wartość samą w sobie dla zmarłego w 2008 r. kolekcjonera.

Katalog ekspozycji pokazywanej w od sierpnia 2014 r. do stycznia 2015 r. przynosi informacje nie tylko o prezentacji, ale też o osobowości zbieracza i otaczającym go wówczas środowisku społecznym. Miał on wkład w badanie historii Czwartego Pułku Piechoty, co zaowocowało monograficznym opracowaniem jego autorstwa. Do licznych zasług należy dodać odtworzenie losów wielu zapomnianych bohaterów, zwłaszcza kielczan. 

Znana sporej części mieszkańców miasta Kaplica Męki Chrystusa, zwana Ogrójcem jest „bohaterem” kolejnego zeszytu nowej serii źródeł. Fundacja ks. Rogallego z początku drugiej połowy XVIII w., którą możemy podziwiać u szczytu schodów podchodząc do katedry kieleckiej od północy, ma ciekawą historię. Pełniła funkcje liturgiczne, pogrzebowe, a nawet grzebalne. Nie zawsze wzbudzała pozytywne reakcje, czy to ze względów estetycznych czy w związku z planami zmian w otoczeniu obecnej katedry. Na początku XX w. dobudowano do niej absydę, w 1953 r. przywrócono pierwotny stan osiemnastowiecznych fresków, a w 2002 r. przeprowadzono remont elewacji. I właśnie taką możemy dzisiaj oglądać.

Kielce, znane z problematyki żydowskiej, mają w swojej substancji mieszkaniowej zachowany w dobrym stanie prywatny dom modlitwy, rodem z początku XX w. Przy obecnej ulicy Słowackiego 3 Etla i Herszel Zagajscy, ortodoksyjna rodzina żydowska, prowadziła modlitewnię, w osobnym, specjalnie na ten cel przeznaczonym budynku. Trzeba dodać, że był to jedyny, wolno stojący prywatny żydowski dom modlitwy w Kielcach przed II wojną światową (na ogólną liczbę 49 bóżnic). 

Trzeba przyznać, że omawiane publikacje wydają pozytywne świadectwo Muzeum Historii Kielc w zakresie dbałości o upowszechnianie wiedzy o kulturze materialnej i duchowej miasta i jego mieszkańców.

„Okruchy historii – kolekcja Stanisława Piotrowicza”, s. 143, Wyd. Muzeum Historii Kielc, Kielce 2014.

Piotr J. Starzyk, „Kaplica Ogrójcowa w Kielcach”, s. 26, Muzeum Historii Kielc, Kielce 2014.

Krzysztof Myśliński, „Żydowski dom modlitwy Herszla Zagajskiego”, Muzeum Historii Kielc, s. 28, Kielce 2014.