Cyprian K. próbuje uratować świat (Trojanowski Tomasz, „Stroiciel”)

Katarzyna Świercz

("Projektor" - 3/2015)

W 2014 r. nakładem wydawnictwa „Literatura” ukazała się książka dla młodzieży zatytułowana „Stroiciel”, autorstwa Tomasza Trojanowskiego. Powieść została wyróżniona w konkursie „Książka Roku 2014”, organizowanym przez Polską Sekcję IBBY.

Już od pierwszej strony zaintrygowany czytelnik zaczyna rozumieć, że trudno mu będzie przerwać lekturę. Bohater utworu budzi się w dziwnym miejscu, nie pamięta jak, ani dlaczego się tam znalazł. Wraz z główną postacią czytelnik odkrywa tajemnice, na które składa się szereg niezwykłych, często trudnych do wyjaśnienia wydarzeń. Historia nastoletniego Cypriana K., ucznia drugiej klasy liceum zaczyna się od dziwnych snów. Główną rolę w sennych marzeniach bohatera odgrywa kosmiczny instrument, którego muzyka wypełnia młodego człowieka. Nie potrafi on nazwać instrumentu, jednak na jawie wydaje mu się, że słyszy nadal jego magiczne dźwięki. Pewnego dnia nastolatek trafia do sklepu muzycznego, który również pojawia się w jego snach. Wizyta i spotkany tam nietypowy sprzedawca, to początek niesamowitych przygód, które prowadzą do rozwikłania zagadki.

Okazuje się, iż Cyprian jest tytułowym stroicielem, którego zadaniem jest naprawa mitycznego Oktawionu, instrumentu, którego dźwięki wypełniają dusze ludzkie i porządkują kosmiczny chaos. Rozstrojony przez siły zła tworzy nową generację ludzi – wiecznych tułaczy po centrach handlowych, które zastąpią im kiedyś prawdziwe życie.

„Stroiciel” to opowieść nie tylko o chłopcu o imieniu Cyprian, pasji do muzyki, złudnych pozorach, fałszywych przyjaźniach i niebezpieczeństwach, które czyhają na młodych ludzi. Jest to także metaforyczna historia o współczesnym świecie i ludziach, który zapominają, co jest tak naprawdę ważne. Tomasz Trojanowski zmusza czytelników do refleksji na temat naszego istnienia w świecie zdominowanym przez reklamę i marketing. Jak bardzo ulegamy manipulacji? Czy pozwalamy, aby fałszywe tony Oktawionu zdominowały naszą codzienność? Czy potrzebujemy jeszcze bohaterów i autorytetów? Czy potrzebujemy Wielkiego Kompozytora – Boga? Czy w pogoni za dobrami materialnymi już zapomnieliśmy, czym jest prawdziwe życie?

Książka trzyma w napięciu do ostatnich stron. Łatwo jest również skojarzyć Cypriana K. z postacią Józefa K. z „Procesu” Franza Kafki, co dodatkowo poszerza pole do interpretacji powieści Trojanowskiego. Lektura „Stroiciela” może być zatem doskonałym tłem i materiałem do analizy porównawczej przy omawianiu „Procesu” na lekcjach języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej.

Fabuła trzymająca w napięciu, ciekawa graficznie, przyciągająca wzrok okładka, przystępna forma, pozbawiona długich, nudnych opisów – wszystkie te elementy sprawiają, że powieść Tomasza Trojanowskiego jest godna polecenia nie tylko młodzieży, ale również dojrzałym czytelnikom. 

Trojanowski Tomasz, „Stroiciel”, s. 128, Wydawnictwo „Literatura”, Łódź 2014.