Michał Siedlecki
("Projektor" 5/2016)
Wśród potopu mniej lub bardziej wartościowych poetyckich
nowości na naszym rynku wydawniczym, warto szczególnie zwrócić uwagę na
ubiegłoroczny tom „Prosta” (2015) Uty Przyboś, który już niebawem, bo w
październiku powalczy o literackie podium 20. jubileuszowej edycji Nagrody
Literackiej „Nike” 2016. To intymny, na poły baśniowy zbiór poetki, w treści
którego odnajdziemy między innymi prawdy uniwersalne o współczesnym – często
wyjałowionym z wartości humanistycznych – świecie.
Autorka „Prostej” jest córką wybitnego
polskiego poety Juliana Przybosia, po którym, co wszystko na to wskazuje,
odziedziczyła – prócz talentu pisarskiego – również szczególną umiejętność
symbolicznego portretowania świata, nie tylko w jego lirycznych odsłonach, ale
także w bliskich słowu pisanemu inklinacjach malarskich. Nie wszyscy bowiem
wiedzą, że cykl poetycki Przybosia zatytułowany „Wiersze dla Uty” (1970),
ukazał się kilkadziesiąt lat temu z rysunkami jego kilkunastoletniej wówczas
córki.
„Prosta” to już czwarty zbiór Przyboś.
Wcześniej opublikowała ona następujące tomy: „Nad wyraz” (2007, Kielce), „A tu
tak” (2009, Kielce) oraz „Stopień” (2012, Kielce). O randze literackiej
najnowszej książki poetyckiej artystki – składającej się aż ze stu jeden
wierszy – świadczy choćby fakt, że dotarła ona w tym roku do finału piątej
edycji „Orfeusza” – Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.
Otwierający ubiegłoroczny zbiór Przyboś wiersz
„Ścieżki” wyróżnia się od pozostałych liryków poetki, nie tylko najbardziej
literalnym podjęciem w nim przez artystkę motywu ludzkiej drogi, zaklętej w
zawiłych meandrach naszego losu, ale również specyficzną lokalizacją w jej
tomie, niepodlegającą żadnym tematycznym przyszeregowaniom. Reszta wierszy
pisarki została tu bowiem zgrupowana w siedmiu specjalnych cyklach: „MIEJSCE”,
„WYRAZY”, „IM”, „CZAS”, „CZŁOWIECZENIE”, „DROGA” oraz „ZAWIKŁANIA”. Tom Przyboś
został również wzbogacony pięknymi zdjęciami autorstwa: Andreya Kulikova oraz
Pawła Nowakowskiego.
Bardzo ważnymi wierszami w tomie „Prosta”
pozostają także utwory: „Drogi” oraz „Sanktuarium”. W pierwszym z nich poetka
snuje bowiem swoje metafizyczne spekulacje nad sensem ludzkiego życia i
celowością wszechrzeczy. W drugim – o chrystocentrycznym wymiarze – ukojeniem
problemów egzystencjalnych człowieka okazuje się jego wewnętrzna duchowość.
Zdaniem Piotra Michałowskiego, najnowszy
zbiór Przyboś wypełnia odwieczną misję poezji, wyrażającą się w powrocie do
pierwotnej jedności słowa z okalającym je uniwersum. Idąc tropem przemyśleń
badacza, wypada tutaj dodać, że poetka ukazuje nam w niniejszym zbiorze
alternatywę dla stechnologizowanego świata, która skrywa się za pięknem prostej
drogi, dostępnej przecież ludzkości od eonów lat, (…) która bez początku i
końca…/ (…) nieskończenie niematerialna…/ istnieje tylko w ludziach…/
prawdziwa…/ czysta…/ logiczna…
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz